Master Painting & Sculpture Evening - aukcja dzieł dawnych mistrzów w Sotheby's

Wieczorna Aukcja Malarstwa i Rzeźby Mistrzów będzie szczególnie reprezentowana przez grupę prac hiszpańskich artystów, między innymi z Martwą naturą Diego Velasqueza, imponującymi Mistycznymi zaślubinami Świętej Katarzyny Francisco Zurbarana, obrazem Chusta Świętej Weroniki przypisywanemu El Greco i wieloma grafikami z cyklu Kaprysy Francisca de Goi. Z włoskich mistrzów nie zabraknie Botticellego, ostatnio bowiem każdego roku pojawiają się obrazy jego pędzla lub pochodzące z jego warsztatu. Warto się przyjrzeć obrazowi Orazia Gentilleschi i Florze Willema Drosta z czasów bytności artysty w Wenecji. Poniżej subiektywny przegląd.

Madonna z Dzieciątkiem i św. Janem Chrzcicielem, tondo Sandra Botticellego i jego warsztatu z przewidywaną ceną sprzedaży od 500 tysięcy do 700 tysięcy dolarów to jeden z piękniejszych obrazów oferowanych na aukcji. Datowanie na koniec 1480 roku, kiedy artysta powrócił do Florencji z Rzymu po wykonaniu fresków w Kaplicy Sykstyńskiej. Motyw klęczącej przy Dzieciątku Madonny Botticelli wykorzystał później (1485) przy malowaniu obrazu obecnie znajdującego w Szkockiej Galerii Narodowej Madonna adorująca śpiące Dzieciątko. Z jego warsztatu pochodzi także sprzedane w 2011 w Sotheby’s w Londynie tondo Madonna z Dzieciątkiem i św. Janem Chrzcicielem, obecnie w prywatnej kolekcji, zakomponowane w podobny sposób.
http://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2017/master-paintings-n09601/lot.7.html

Madonna z Dzieciątkiem, św. Janem Chrzcicielem i aniołami, drugie sprzedawane na aukcji tondo Botticellego i warsztatu to dzieło powstałe między 1505 a 1510 rokiem, czyli u schyłku życia malarza. Jego cenę sprzedaży oszacowano od 600 tysięcy 800 tysięcy do tysięcy dolarów. Kompozycja postaci jest podobna do innych dzieł artysty, między innymi Madonny z Dzieciątkiem i aniołami ze zbiorów Bob Jones University lub Madonny z Dzieciątkiem i św. Janem Chrzcicielem z muzeum w San Paulo w Brazylii.
http://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2017/master-paintings-n09601/lot.11.html

Tondo Madonna z Dzieciątkiem ze św. Janem Chrzcicielem, św. Antonim i dwoma aniołami pędzla Mistrza Madonny Ponterosso z możliwą identyfikacją autorstwa Giovanniego di Papino Calderini z estymacją od 400 tysięcy do 600 tysięcy dolarów. Obraz charakteryzuje nietypowe przedstawienie dorosłego Jana Chrzciciela obok Madonny z Dzieciątkiem.Przepełnione symboliką tondo pochodzi z przełomu XV i XVI stulecia. Przypisanie tonda Giovanniemu di Papino Calderini na podstawie zachowanego fresku w sanktuarium di Santa Maria al Ponterosso Tronująca Madonna autorstwa malarza. Wzorcem dla tego fresku natomiast był obraz Perugina Tronująca Madonna z Dzieciątkiem między św. Janem Chrzcicielem i św. Sebastianem z Galerii Uffizi. Obraz jest niekwestionowanym arcydziełem i nie dziwi fakt, że właśnie tym płótnem Sotheby’s firmuje Master Paintings&Sculpture Week.
http://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2017/master-paintings-n09601/lot.9.html

Flora Willema Drosta to obraz reprezentacyjny dla malarstwa niderlandzkiego oferowanego na aukcji. Dzieło estymuje pomiędzy 400 a 600 tysięcy dolarów. Sotheby’s powołuje się na podobieństwo do Flory Tycjana, ale zaznacza także, że Drost prawdopodobnie nie widział dzieła osobiście. Z pewnością jednak zapoznał się z dziełami weneckich kolorystów podczas swojego pobytu w mieście na lagunie około 1650 roku, a obrazy pędzla Parisa Bordone, czy Palmy Il Vecchio były z pewnością inspiracją dla malarza z Amsterdamu. Obrazem podobnym kompozycyjnie do oferowanego na aukcji jest także Batszeba z listem króla Dawida (1654) ze zbiorów Luwru pędzla Drosta.  
http://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2017/master-paintings-n09601/lot.20.html

Jak wspomniano na początku, szczególne miejsce na aukcji zajmują dzieła hiszpańskich mistrzów. Mistyczne zaślubiny świętej Katarzyny Aleksandryjskiej pędzla Francisca de Zurbarana z około 1660 – 1662 roku, czyli schyłku życia artysty, to kwintesencja stylu artysty. Ostry światłocień charakterystyczny dla wczesnych dzieł Zurbarana, nie jest w tym obrazie tak widoczny, ale typowy realizm przedstawienia jest oddany w typowy sposób. Widoczne są też wpływy innych mistrzów, być może włoskiego baroku, bowiem jedno z ostatnich malowideł mistrza cechuje miękki modelunek. Estymacja od 1,5 miliona do 2 milionów dolarów.
http://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2017/master-paintings-n09601/lot.30.html

Jak zwykle podczas aukcji dawnych mistrzów, szukam doskonałej martwej natury. Tym razem moją uwagę zwraca płótno Juriaana van Streeka z estymacją od 150 tysięcy do 200 tysięcy dolarów, malarza, o którym właściwie nie słyszałam. Pierwsze wzmianki o nim pochodzą z 1653 roku z dokumentów zachowanych w Amsterdamie. Malował głównie martwe natury, niewiele wiadomo o jego wczesnych latach poza tym, że obrazy są wyraźnie ispirowane twórczością Willema Kalfa, artysty z Rotterdamu, który pracował w Amsterdamie po 1650 roku. Oferowany na aukcji obraz ukazuje popularne dla malarza przedmioty, jak chińska porcelana i aksamitne draperie. Obraz jest sygnowany. Przed tym dziełem chętnie spędziłabym wiele godzin i mam nadzieję, że zostanie zakupiony przez jakieś muzeum europejskie.
http://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2017/master-paintings-n09601/lot.18.html

Spójrzmy jednak na dzieło przypisywane Velasquezowi. Estymacja obrazu pomiędzy 1,5 miliona a 2 milionami dolarów. Czy powinnam pisać o wspaniałych refleksach świetlnych, czy wyjątkowym oddaniu detali? Czy warto zwracać uwagę na mieszanie barw i miękkie modelunki? A światłocień? Dość chaotyczna pozornie kompozycja po dłuższym przyglądaniu się obrazowi zyskuje na wiarygodności. Eksperci z Sotheby’s porównują obraz do płótna Scena kuchenna z Chrystusem w domu Marty i Marii z około 1618 roku ze zbiorów National Gallery w Londynie, czy do Starej kobiety przygotowującej jajka z 1618 roku ze zbiorów National Gallery w Edynburgu zwracając uwagę na podobieństwa, co z pewnością podniesie cenę dzieła. Oferowany na aukcji obraz jest bardzo realistyczny, a przedmioty łudzą iluzją. Z dwóch opisanych powyżej martwych natur, wybrałabym chyba Juriaana van Streeka.
http://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2017/master-paintings-n09601/lot.31.html

Kiedy przyglądam się dziełom Orazia Gentilleschiego, zawsze porównuję go z jego córką, niewątpliwie bardziej utalentowaną. Jednak Głowa kobiety, której estymację szacuje się od 2 do 3 milionów dolarów jest zupełnie wyjątkowym i rzadkim dziełem. To jedno z dwóch ocalałych do obecnych czasów dzieł na desce tego artysty i zostało opisane w inwentarzu sporządzonym przez Abrahama van der Doorta pomiędzy 1637, a 1639 rokiem jako należące do króla Karola I. Van der Doort zanotował, że obraz został przez króla zakupiony, nie zaś namalowany na zlecenie. Prawdopodobnie mógł się znajdować w zbiorach Gentilleschiego jako wzór dla kolejnych obrazów. Dzieło zapewne zostanie zakupione przez któreś z muzeów.
http://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2017/master-paintings-n09601/lot.38.html

Na aukcji właściwie nie ma słabych dzieł. Chciałoby się napisać jeszcze o wspaniałej Adoracji Dzieciątka z około 1525 roku ze szkoły antwerpskiej, czy przebogatej Martwej naturze (...) Bernarda Strozzi. Są jeszcze wspomniane obrazy Fragonarda, Bouchera, mistrzów niderlandzkich, szkoła sieneńska... Każdy z nich zasługuje na odrębny artykuł.

Master Painting & Sculpture Evening Sale
Aukcja odbędzie się w siedzibie domu aukcyjnego Sotheby’s w Nowym Jorku 25 stycznia 2017 roku o godz. 18:00 (24:00 w Polsce).