Noli me tangere - nie tylko obrazy

Czy wiecie, że słynnymi słowami Chrystusa do Marii Magdaleny nazwano XIV-wieczną szkatułkę? Już opowiadam, jak to się stało.
Była to mała szkatułka z pozłacanego srebra wykonana w 1356 roku dla skarbca katedralnego w Akwizgranie. Mierzyła 15,2 cm długości, 4,8 cm szerokości i 3,7 cm wysokości. Była przechowywana w skarbcu wraz z urną zawierającą najważniejsze relikwie katedralne. Niestety podczas drugiej wojny światowej katedra w Akwizgranie uległa zniszczeniu i szkatułka zaginęła. 


Relikwie, które były przechowywane w skarbcu katedry, to: sukienka Marii, pielucha Jezusa, chusta, którą owinięto głowę Jana Chrzciciela po dekapitacji, perizonium Chrystusa i wiele pomniejszych świętych przedmiotów. Cztery główne relikwie były czczone od 1349 roku i co siedem lat opuszczały skarbiec. Działo się tak, ponieważ Akwizgran był celem pielgrzymek jako jeden z najważniejszych ośrodków chrześcijaństwa. Tradycja jest kontynuowana do dzisiaj, a ostatnie zaprezentowanie relikwii odbyło się w 2014 roku. Legenda mówi, że podczas jednej z takich procesji jakiś człowiek zdołał ukraść kawałek świętej tkaniny. Podobno kapituła katedry była tak zawstydzona wydarzeniem, że w 1356 roku zleciła wykonanie niewielkiej szkatułki, w której przechowywano odzyskany fragment relikwii. I to właśnie była słynna skrzynka noli me tangere. Zapieczętowana i opatrzona pergaminem, na którym po łacinie napisano słowa: 

Anno domini M CCC LVI in festo magne dedicacionis ecclesie beate marie virginis Aquensis fuit ordinatum per capitulum dicte ecclesie ad hoc indictum quod presens sarculum cui hec scedula est appensa de cetero non apperiatur et hoc propter specialem statum et utilitatem ecclesie antedicte.
(W roku Pańskim 1356, w święto wielkiego poświęcenia kościoła Najświętszej Marii Panny w Akwizgranie nakazano, że poniższa urna, do której ten dokument jest dołączony, nie będzie nigdy otwierana ze względu na specjalny status wspomnianego kościoła).


Właśnie ze względu na treść dokumentu szkatułka stała się znana jako noli me tangere. Słowa pochodzą z Ewangelii św. Jana, który opisał zmartwychwstałego Jezusa i Marię Magdalenę osuwającą się na kolana. 
Przez kolejne 448 lat nikt nie otworzył szkatułki. Była wyciągana ze skarbca razem z innymi relikwiami co siedem lat i po procesji wracała tam nietknięta. Jednak z legend mówi, że dziekan Akwizgranu otworzył szkatułkę, ale natychmiast został oślepiony, co jeszcze zwiększyło wartość przedmiotu.
W XIX wieku, kiedy tereny Akwizgranu znajdowały się pod okupacją francuską, katedrę odwiedziła cesarzowa Józefina, żona Napoleona Bonaparte. Pokazano jej relikwie, tak, jak innym możnym osobom odwiedzającym skarbiec. Kiedy Józefina wzięła do rąk szkatułkę, blokada ustąpiła i cesarzowa zobaczyła wewnątrz fragmenty tkaniny. Podobno była bardzo wystraszona, bo wcześniej usłyszała historię oślepienia dziekana.
Podczas drugiej wojny światowej skarby z katedry w Akwizgranie były wielokrotnie przenoszone, np. do Siegen. Jednak fragment zbroi Karola Wielkiego i szkatułka noli me tangere zostały ukryte w piwnicy strażnika skarbów katedralnych. Niestety 10 lipca 1941 roku w jego dom uderzyła bomba wodorowa i zniszczyła szkatułkę. 

Katedra w Akwizgranie jest jedną z najstarszych w Europie. Kaplica Karola Wielkiego, który wybrał Akwizgran na swoją siedzibę, została zbudowana w formie oktagonalnej przez mistrza Odo z Metzu. Karol Wielki zgromadził w niej wiele relikwii chrześcijańskich. Karol Wielki został pochowany w katedrze po swojej śmierci w 814 roku. 

Komentarze

Popularne posty